Lesson 14.    About Him and Her and not forgetting It.
 

 

 

     Little Bo-Peep, Little Bo-Peep lost Little Bo-Peep's sheep,
And didn't know where to find the sheep.
Doesn't sound quite like the one we learnt at kindergarten, does it?
Without those pronouns, the nursery rhyme sounds horrendous. And so will our sentences if we don't begin with their study and use.
 
We have already, albeit unwittingly, been using pronouns... but only the subject forms. If i say, 'अहं सः पश्यामि,'  i would make no sense at all. i must use the object form and say," अहं तं पश्यामि|" i see him.
 
Pronoun table, where art thou? We need you desperately right now!
 
                                                                                  तद् ( वह ) पुंल्लिङ्गम्   That/ He
विभक्तिः       एकवचनम्  द्विवचनम् बहुवचनम्
     प्रथमा subject  सः  तौ  ते
     द्वितीया  object 

 
तम्  तौ  तान्
     तृतीया by, with  तेन  ताभ्याम्  तैः

 


                                                                                   

                                                                                   तद्  (वह ) नपुंसकलिङ्गम् That/ It

   विभक्तिः               एकवचनम्  द्विवचनम्  बहुवचनम्
प्रथमा subject  तत् / तद्  ते  तानि
द्वितीया  object  तत् / तद् ते तानि
तृतीया by, with  तेन  ताभ्याम्  तैः

 

      

 

                                                                                तद्  (वह )  स्त्रीलिङ्गम्  That / She  

   विभक्तिः             एकवचनम्    द्विवचनम् बहुवचनम्
प्रथमाsubject  सा  ते  ताः
द्वितीया  object ताम्   ते ताः
तृतीया by, with  तया  ताभ्याम्  ताभिः

 

 

 

          Compare the तद्  (That )tables with the एतद्  (This).
 
                                                                                एतद् (यह) पुंल्लिङ्गम्   This/ He

  विभक्तिः             

एकवचनम्     द्विवचनम्  बहुवचनम्
प्रथमा subject एषः     एतौ    एते
द्वितीया  object  एतम्     एतौ     एतान्
तृतीया by, with एतेन     एताभ्याम्     एतैः

 

                                                                    

   

                                                                                एतद् (यह) नपुंसकलिङ्गम्  This/ It

   विभक्तिः             एकवचनम्    द्विवचनम् बहुवचनम्
प्रथमा subject  एतत् / एतद्  एते  एतानि
द्वितीया object एतत् / एतद् एते एतानि
तृतीया by, with  एतेन  एताभ्याम् 

एतैः

 

 

 

                                                                                   एतद् (यह) स्त्रीलिङ्गम् This/ She

   विभक्तिः             एकवचनम्    द्विवचनम् बहुवचनम्
प्रथमा subject  एषा  एते  एताः
द्वितीया  object  एताम्  एते  एताः
तृतीया by, with  एतया  एताभ्याम्  एताभिः

 

 

 

Brain teaser:

Notice how pronouns do not have the "whatever कारान्त " tag. Can anyone tell me what i mean by that statement?
Early bird prizes!


One glance at today's lesson and all of you will be screaming," Off with the teacher's head! How can we be expected to memorize six new tables in one session?"
My dears, first of all, go through the Jagadeeshah Lesson no. 5. Are you done? Now look carefully at the lot. Concentrate on the तद्. You already know the subject forms of पु० and स्त्री० | The तृ० वि० of the पु० and the नपु० are the same. The first two vibhaktis of the नपु० are identical.

Now concentrate on the एतद् | Ditto similarities. Even better...the एतद्  and the तद्  group rhyme, gender for gender.
AND if you have been  conscientious students, you would have memorized the first three noun vibhaktis of all genders. AND you will realize that but for a few exceptions, pronouns rhyme with their noun gender counterparts- अकारान्त पु० , अकारान्त नपु०, अकारान्त स्त्री०  So i cannot be accused of overburdening my students. Not at all.

A few sentences now to see how the pronouns are used.
तत्र फलम् अस्ति | अहं तत् फलं पश्यामि | अहं तत् फलम् इच्छामि |
माधवः गच्छति | सः उपाहारगृहं गच्छति | तेन सह केशवः अपि अस्ति | तौ उपाहारगृहं गच्छतः |
पुस्तकानि अत्र सन्ति | एतानि पुस्तकानि वयं पठामः | एतानि पुस्तकानि अधुना अहं हस्ताभ्यां धरामि |
सरोजा उपविशति | कमला अपि सरोजया सह उपविशति | अहं ते पश्यामि | अहं तत्र गच्छामि|  ताभ्यां सह अहम् अपि उपविशामि |

 

 

That should give you a fairly good idea. Shall we move on to our exercise session? No, no, not the gym kind, the pencil- paper one!
Over to Lesson 14. A. ( By the way, please do not miss   Supplement 6 and   Supplement 7 ...they contain the complete तद् and एतद् tables.)

                                                                        Let us proceed to Exercises in Lesson 14 A

                                                                                    ************************
 

Prev Lesson 13 C --- Summing Up Month 2 (Summing up Month 2) Next Lesson 14 A -- Exercises with तद् and एतद् (Exercises)